DEUTSCH 

Şimdiki Zaman (Präsens)

 

Bu dersimizde hem kolay olması hem de günlük yaşamda fazlaca kullanılması nedeniyle şimdiki zamanda cümle kurulumlarını inceleyeceğiz.

 

Şimdiki zaman, Almanca'da Präsens kelimesiyle tanımlanır.

 

Biliyorsunuz ki anlamlı ve doğru bir cümle için özne ile yüklemin uyumlu olması gerekirdi ve dilimizde fiiller şahıslara ve zamanlara göre farklı ekler alıyordu.

 

Bu durum Almanca'da da geçerlidir ve fiillerin şahıs ve zamanlara göre aldıkları ekler iyice ezberlenmelidir.

 

O halde ilk olarak Almanca'da fiillerin şimdiki zamanda şahıslara göre aldıkları ekleri öğrenerek dersimize başlayalım.Fakat şu noktayı da belirtelim; Almanca'da düzenli ve düzensiz fiillerin şimdiki zamanda aldıkları ekler büyük çoğunlukla aynı olduğu için, bir başka deyişle düzenli ve düzensiz fiiller arasında şimdiki zaman için pek bir fark olmadığı için, bizler şimdiki zamanı düzenli ve düzensiz fiiller olarak ayırmayacağız. Fakat aradaki farklılıkları belirteceğiz.

 

ŞİMDİKİ ZAMANDA (PRäSENS) FİİL ÇEKİMLERİ

 

Şimdi bir fiil alalım ve bu fiili hem Türkçe hem de Almanca olarak çekimleyelim.

 

Örneğin lernen (öğrenmek) fiilini alalım ve şimdiki zaman için bu fiili çekimleyelim.Öncelikle fiilin mastar eki olan -en ekini atıyoruz ve geriye fiilin kökü kalmış oluyor.

 

lernen = öğrenmek

lern = öğren

 

(Burada konumuzla ilgisi olmayan küçücük bir bilgi verelim. Şimdi biz mastar ekini atınca geriye kalan öğren kelimesi Türkçe'de emir belirtir yani karşımızdakine öğren! şeklinde bir emir vermiş oluruz. Bu durum Almanca'da da böyledir ve mastar ekini atınca kalan lern kelimesi de emir belirtir.)

 

Şimdi fiilimizi şahıslara göre çekimleyebiliriz.

 

ich / Ben lern - e : öğren - iyor - um

du / Sen lern - st : öğren - iyor - sun

 

er / O (erkek) lern - t : öğren - iyor

sie / O (dişi) lern - t : öğren - iyor

es / O (nötr) lern - t : öğren - iyor

 

wir / Biz lern - en : öğren - iyor - uz

ihr / Siz lern - t : öğren - iyor - sunuz

sie / Onlar lern - en : öğren - iyor - lar

 

Sie / Siz (nazik) lern - en : öğren - iyor - sunuz

 

 

Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi fiilin köküne bazı takıları eklemek suretiyle fiilimizi şimdiki zamana göreçekimlemiş olduk.Şahıs zamirleriyle ilgili bilgiyi zaten daha önce verdiğimiz için burada şahıs zamirlerine değinmeyeceğiz.

 

Yukarıdaki tablo şimdiki zamanda hemen hemen tüm fiiller için geçerlidir.Yukarıdaki tabloda fiilin kökü ve fiile eklenen ekler daha kolay görülebilmesi için birbirinden ayrılmıştır.Normalde bitişik yazılır ve bu eklerin kesinlikle ezberlenmesi gerekir.Zaten siz de değişik fiiller üzerinde kendiniz alıştırmalar yaparsanız, oldukça kalıcı olacaktır.Biz yine de daha iyi anlaşılabilmesi ve kalıcı olması bakımından bir kaç fiili daha şimdiki zamanda çekimleyelim.

 

ich / lern - e sing - e trink - e schreib - e

du / lern - st sing - st trink - st schreib - st

 

er/sie/es/ lern - t sing - t trink - t schreib - t

 

wir / lern - en sing - en trink - en schreib - en

ihr / lern - t sing - t trink - t schreib - t

 

sie / lern - en sing - en trink - en schreib - en

 

Sie / ern - en sing - en trink - en schreib - en

 

 

Tabloda her üç O (3. Tekil şahıs) zamirini de aynı satırda verdik çünkü her üçü de aynı şekilde çekiliyor.Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi her şahıs için fiile getirilecek ek belli.

Bu ekleri ezberlediğimiz takdirde yapılacak iş oldukça kolay.Öncelikle fiilin mastar ekini kaldırıyoruz (en) ve fiilin kalan kısmına şahıslara göre eklerimizi getiriyoruz.Yapılacak iş gayet basit.

Artık sizler de şimdiki zamanda şahıslara göre fiil çekimlerini öğrendiğinize göre artık bol bol alıştırma ileolayı iyice kalıcı hale getirmelisiniz.Önümüzdeki ders artık cümle kurmaya geçebiliriz.Fakat sizler de aşağıdaki fiileri tek başınıza yukarıdaki örnektekilergibi çekimleyin ve yapamadığınız olursa sormayı ihmal etmeyin.

 

rennen : koşmak

denken : düşünmek

 

rufen : çağırmak

beginnen : başlamak

 

Bu fiilleri de kendi başınıza çekimlediğiniz takdirde artık cümle kurmaya başlayabiliriz demektir.

 

ŞİMDİKİ ZAMANDA CÜMLE KURULUMU

 

Bundan önceki derslerimizde oldukça sağlam bir yapı oluşturduk kanısındayız.Artık hem daha önce öğrendiklerimizi hem de yeni öğreneceklerimizi kullanarak cümle kurmaya başlayabiliriz.

 

ALMANCA'DA BASİT CÜMLE YAPILARI

 

Genel olarak Almanca'da cümlenin başında özne bulunur.Özneden sonra fiil gelir ve fiilden sonra cümlenin diğer öğeleri (nesne,tümleç vs.) gelir.Aşağıda düz cümleler için kullanılan kalıbı görmektesiniz.

 

Kullanılacak Kalıp:

 

ÖZNE + FİİL + DİĞERLERİ

 

Artık kullanılacak temel kalıbı da öğrendiğimize göre hemen cümle kurmaya başlayabiliriz.Kolayca anlaşılabilmesi açısından öncelikle çok basit cümle yapılarından başlayacağız.Derslerimiz ilerledikçe de daha karmaşık cümle yapıları ile ilgileneceğiz.

 

 

Şimdi bir cümle kurabilmek için kendimize bir özne ve bir fiil belirleyelim;

 

Öznemiz: ich : benFiilimiz: lernen : öğrenmekCümlemiz : Özne + Fiil : ich lerne : ben öğreniyorum

 

Yukarıda görülen cümle şimdiki zamanda yapılabilecek çok basit bir cümledir.Siz de dilediğiniz fiil ve özneyi kullanarak çeşitli cümleler yapabilirsiniz.Bizler şimdi daha anlaşılır olabilmesi bakımından aşağıya bir çok örnekler yazacağız.

 

Özne : du : sen

Fiil : lernen : öğrenmek      Cümle : du lernst: sen öğreniyorsun

 

Özne : wir : biz

Fiil : lernen : öğrenmek Cümle : wir lernen : biz öğreniyoruz

 

Şimdi karışık cümle örnekleri verelim.Sizler de bu örnekleri inceleyiniz.

 

rennen: koşmak

ich renne :ben koşuyorum

wir rennen :biz koşuyoruz

sie rennt : o (dişi) koşuyor

Sie rennen : siz (nazik) koşuyorsunuz

ihr rennt : siz koşuyorsunuz

 

Bir cümlenin öznesi illa da bir şahıs zamiri olmak zorunda değildir.

 

Herhangi bir varlık da cümleye özne olabilir.Şimdi değişik öznelerle cümleler yapalım;

 

Ahmet rennt Ahmet koşuyor

Ayşe rennt Ayşe koşuyor

 

die Katze rennt : kedi koşuyor

sprechen : konuşmak

 

ich spreche :ben konuşuyorum

ihr sprecht :siz konuşuyorsunuz

 

Ali sprecht :Ali konuşuyor

das Kind sprecht : çocuk konuşuyor

 

ein Kind sprecht :bir çocuk konuşuyor

die Kinder sprechen :çocuklar konuşuyorlar

 

der Lehrer sprecht :öğretmen konuşuyor

die Lehrer sprechen :öğretmenler konuşuyorlar

 

ein Lehrer sprecht : bir öğretmen konuşuyor

 

schreiben : yazmak

Mert schreibt :Mert yazıyor

 

der Lehrer schreibt : öğretmen yazıyor

die lehrer schreiben : öğretmenler yazıyorlar

 

ich schreibe: ben yazıyorum

du schreibst : sen yazıyorsun

 

sitzen : oturmak

 

ich sitze: ben oturuyorum

er sitzt o (erkek) oturuyor

 

Sie sitzensiz (nazik) oturuyorsunuz

 

Sanırız bu konu iyice anlaşılmıştır.Aşağıya bir kaç cümle daha yazıp bu dersimizi bitireceğiz.Kısa zamanda değişik fiilleri öğrenip kendiniz de basit cümleler oluşturabilirsiniz.Ne kadar çok farklı cümleler yaparsanız pratik açısından o kadar yararlı olacaktır.

 

ben yüzüyorum : ich schwimme

 

Esra şarkı söylüyor : Esra singt

 

ben şarkı söylüyorum : ich singe

 

onlar yalan söylüyorlar : sie lügen

 

ben yalan söylüyorum : ich lüge

 

ben gidiyorum: ich gehe

 

sen gidiyorsun : du gehst

 

die Schüler fragen : öğrenciler soruyorlar

 

ich esse : ben yemek yiyorum

 

die Frauen singen : kadınlar şarkı söylüyorlar

 

der Arzt ruft : doktor çağırıyor

 

die Blume gedeiht : çiçek büyüyor

 

Umarız yukarıdaki cümleler de konunun pekiştirilmesine yardımcı olmuştur.Önümüzdeki dersimizde basit cümlelerimizi farklı öğeleri de kullanarak geliştireceğiz.